درجه حفاظت یا استاندارد IP چیست؟
احتمالاً برایتان پیش آمده که کدی به شکل IP XY، مثلاً IP 65 را روی دستگاههای الکتریکی و الکترونیکی دیده باشید. این کد، استاندارد درجه حفاظت (International Protection Standard یا Ingress Protection Marking) است که به اختصار IP نامیده میشود و از حروف IP و یک عدد دورقمی تشکیل میشود. طبق استاندارد CEI 6529، آیپیِ یک محصول الکتریکی یا الکترونیکی، درجه حفاظت آن را در برابر ذرات جامد و مایع نشان میدهد.
ساختار این کد به صورت شکل زیر است:
در ادامه، مفاهیم مربوط به رقمهای اول و دوم را بیان میکنیم.
عدد اول: جامدات
رقم اول، درجه حفاظت محصولات را در برابر نفو ذرات جامد، از جمله مواد روی دست و انگشت انسان، گرد و غبار، تماسهای تصادفی و غیره را نشان میدهد. این رقم از ۰ شروع میشود که نشان دهنده عدم وجود محافظت است و در ۶ پایان مییابد که مشخص میکند محصول در برابر ذرات جامد کاملاً محافظت شده است.
معنی هریک از ارقام مختلف به شرح زیر است:
- ۰: عدم وجود محافظت.
- ۱: محافظت شده در برابر اشیاء بزرگتر از ۵۰ میلیمتر، مانند دست.
- ۲: محافظت شده در برابر اشیاء بزرگتر از ۱۲٫۵ میلیمتر، مانند انگشت.
- ۳: محافظت شده در برابر اشیاء بزرگتر از ۲٫۵ میلیمتر، مانند پیچگوشتی.
- ۴: محافظت شده در برابر اشیاء بزرگتر از ۱ میلیمتر، مانند سیم.
- ۵: محافظت شده در برابر گرد و غبار. از ورود کامل گرد و غبار جلوگیری نمیشود، اما گرد و غبار به راحتی هم وارد بدنه نمیشود.
- ۶: کاملاً ضد گرد و غبار.
عدد دوم: مایعات
رقم دوم در کد IP، از شاخص حفاظت ۰ شروع میشود که به معنای عدم وجود هر گونه حفاظتی در برابر آب و رطوبت است و در رقم ۸ پایان مییابد که مشخص میکند محصول در برابر غوطهوری در آب به مدت طولانی مقاومت میکند.
معنی هر یک از ارقام مایعات به صورت زیر است:
- ۰: عدم وجود محافظت.
- ۱: در برابر ریزش عمودی قطرات آب محافظت میشود.
- ۲: در برابر ریزش عمودی آب تا ۱۵ درجه کجشدگی نسبت به حالت عادی محافظت میشود.
- ۳: در برابر ریزش آب به صورت افشانه تا زاویه ۶۰ درجه نسبت به عمود محافظت شده است.
- ۴: در برابر پاشش آب با هر زاویهای محافظت شده است.
- ۵: در برابر پاشش جتهای آب محافظت شده است.
- ۶: جتها قوی آب نباید موجب ورود آب به داخل آن شود.
- ۷: در برابر غوطهوری در آب به عمق ۱۵ تا ۱۰۰ سانتیمتر و به مدت ۳۰ دقیقه مقاومت میکند.
- ۸: در برابر اثرات غوطهوری در آب تحت فشار به مدت طولانی محافظت شده است.
شکل زیر، خلاصه کدهای IP را برای ارقام مختلف نشان میدهد.
برای مثال، یک تلفن همراه که درجه حفاظت آن IP 67 است، ضد گرد و غبار بوده و اگر به مدت ۳۰ دقیقه در آبی به عمق ۱۵ تا ۱۰۰ سانتیمتر قرار گیرد، مشکلی برایش پیش نمیآید.