مقالات

فتوسل های نوری (معمولی) و فتوسل های نجومی

تفاوت فتوسل نوری و نجومی

فتوسل های مورد استفاده در برق ساختمان تجهیزاتی هستند که وظیفه دارند تا با توجه به طلوع و غروب خورشید، یا در بعضی از مدلها به وسیله یک برنامه کامپیوتری، یک لامپ یا هر وسیله برقی را بصورت اتوماتیک خاموش و روشن کنند. فتوسل های متداول و مورد استفاده در برقکشی ساختمان دارای دو نوع کلی فتوسل نوری و فتوسل نجومی می باشند که در ادامه به تعریف هر یک و تفاوت های بینشان می پردازیم.

فتوسل نوری

از این دستگاه که بعضی ها آن را رله روشنایی یا رله فتوسل صدا میزنند برای خاموش و روشن کردن اتوماتیک لامپ ها در طلوع و غروب خورشید استفاده می شود. در واقع آنها با شدت نوری که دریافت می کنند می توانند تشخیص دهند که در حال حاضر روز است یا شب و با توجه به آن جریان برق را قطع یا وصل کنند.

فرضاً شما یک فروشگاه لوازم برقی دارید و در بالای سر در مغازه یک تابلوی تبلیغاتی دارید، و گاهی اوقات یادتان می رود که شب ها چراغ های این تابلوی تبلیغاتی را روشن کنید. یا دوست دارید زمان هایی که فروشگاه بسته است و شما در سفر هستید، بصورت اتوماتیک تابلوی تبلیغاتی شما روشن شود و در طول روز هم بصورت اتوماتیک خاموش شود. در این صورت استفاده از یک فتوسل نوری بهترین گزینه است.

یا اینکه یک سالن پرورش قارچ دارید و می خواهید بصورت اتوماتیک در طول روز که هوا گرم است یک کولر آبی روشن شود و در شب ها که هوا خنک تر است، کولر خاموش شود، در اینصورت یک فتوسل معکوس مثل یک نگهبان همیشه بیدار، همیشه گوش به زنگ است تا این کار را برایتان انجام دهد.

یا فرضاً از روشن و خاموش کردن چراغ های نمای ساختمان بصورت دستی خسته شده اید و می خواهید کسی هر روز صبح چراغ های نمای ساختمان را خاموش کند تا طول عمر چراغ های نما بیشتر شود.

برای آشنایی بیشتر با نحوه کار فتوسل ها پیشنهاد می کنیم سری به مقاله هر فتوسل چند لامپ را می تواند روشن و خاموش کند بزنید. 

روش سیمکشی فتوسل

این نوع فتوسل ها معمولاً دارای ۳ رشته سیم به رنگ های قرمز، مشکی (یا قهوه‌ای) و سفید (یا آبی) است که نقشه سیمکشی آن را در پایین برایتان ترسیم میکنم. البته در بعضی مدل ها بجای یک سیم سفید (یا آبی) ۲ رشته سیم سفید (یا آبی) قرار داده اند، تا نول ورودی به فتوسل با نول خروجی از آن متفاوت باشد، که در هر صورت در عملکرد دستگاه تغییری ایجاد نمیکند.

پس مدار بالا به این صورت عمل می کند که در شب به صورت اتوماتیک لامپ روشن و در روز لامپ را به صورت اتوماتیک خاموش می کند.

معمولاً زمانی که شما یک فتوسل را نصب میکنید، در طول روز اقدام به این کار میکنید، پس نیاز است که بتوانید در طول روز هم این دستگاه را تست کنید تا از صحت نصب خود اطمینان پیدا کنید. بنابراین کافیست بعد از اتمام نصب و سیمکشی فتوسل، پلاستیک سیاه رنگی را که داخل جعبه فتوسل قرار دارد، روی کلاهک فتوسل قرار دهید تا حالت شب را برای دستگاه شبیه سازی کنید، در اینصورت اگر سیمکشی را به درستی انجام داده باشید، بعد از ۱۰ تا ۱۵ ثانیه دستگاه فعال خواهد شد و چراغ ها روشن می شوند.

قیمت این مدل در نوع ۶ آمپر، حدوداً ۸۰ هزار تومان است، ولی بسته به آمپر خروجی آن، قیمت دستگاه هم بالاتر می رود. این فتوسل ها در ۴ مدل ۶ ، ۱۰ ، ۱۶ و ۲۵ آمپر در بازار موجودند که هر چه تعداد چراغ های متصل به فتوسل بیشتر باشد، بایستی دستگاه فتوسل آمپر بالاتری داشته باشد.

توجه: این دستگاه معمولاً در شدت روشنایی مشخصی در حد ۱۵ لوکس فرمان وصل می دهد و در یک شدت روشنایی بالاتر (بین ۱۵ تا ۳۰ لوکس) فرمان قطع خواهد داد. پس در نصب این دستگاه دقت کنید که آنها را در جایی دور از نور چراغ ها نصب کنید. زیرا مقدار کمی نور هم می تواند روی آنها تاثیر بگذارد و در عملکرد آنها اختلال ایجاد کند.

پس محل نصب این دستگاه باید طوری انتخاب شود که در محیط سر باز باشد و تنها نور خورشید بر آن بتابد و نور سایر چراغ ها و روشنایی های مصنوعی نباید به دستگاه برسد. در غیر اینصورت فتوسل به صورت مداوم هر ۱۰ تا ۱۵ ثانیه خاموش و روشن خواهد شد.

نکته: تنظیم فتوسل نوری کار ساده ای است. اگر کلاهک روی دستگاه را بچرخانید،این کلاهک از فتوسل جدا می شود و مشاهده می کنید که یک پتانسیومتر کوچک در داخل آن قرار گرفته است.

با استفاده از این پتانسیومتر می توانید تنظیم کنید که چراغ ها وقتی که هوا کاملاً تاریک شد روشن شوند یا اینکه به محض غروب آفتاب چراغ ها را روشن کند. پس اگر با یک پیچ گوشتی ۴ سوی کوچک پتانسیومتر را بصورت پادساعتگرد -خلاف عقربه های ساعت- بچرخانید، باید محیط خیلی تاریک شود تا فتوسل عمل کند. و اگر بصورت ساعتگرد بچرخانید به محض غروب آفتاب یا در روزهایی که هوا ابری است، سنسور عمل می کند و چراغ ها روشن می شوند.
بهتر است زمانی که یک فتوسل نو می خرید، پتایسیومتر را دستکاری نکنید. زیرا قبلاً کارخانه سازنده، تنظیمات مناسب را انجام داده است.

فتوسل نجومی

اسم های دیگر این دستگاه ساعت نجومی یا سیستم رله روشنایی است ولی گاهاً به آن فتوسل نجومی هم می گویند. این دستگاهها نیاز به دریافت نور ندارد. و با یک برنامه کامپیوتری طلوع و غروب خورشید را به صورت دقیق تشخیص داده و لامپ ها را خاموش و روشن می کند.

در بعضی از مدل ها حتی می توانید کوتاه و بلند شدن روزها در زمستان و تابستان را هم تنظیم کنید تا در مصرف برق صرفه جویی شود. پس این فتوسل برای نصب در تابلو برق مناسب است، زیرا نیازی به دریافت نور خورشید ندارد.

در پایین نقشه سیمکشی این دستگاه را برایتان ترسیم کرده‌ام.

نحوه تنظیم این دستگاه در کاتالوگ این محصول آمده است. به این صورت که ابتدا ساعت داخلی دستگاه را تنظیم کرده و سپس بر اساس منطقه جغرافیایی هر مرکز استان، باید یک کد مشخص را وارد دستگاه کنید. آنگاه زمان خاموش و روشن شدن دستگاه را تنظیم می کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *