انواع راهبند
هدف از استفاده از راهبند مسدود کردن مسیر عبور وسایل نقلیه و جلوگیری از عبور وسایل نقلیه غیرمجاز می باشد. براساس نوع کاربرد، راهبند را می توان به چند گروه تقسیم نمود: 1. راهبند اتوماتیک میله ای 2. راهبند ستونی (بولارد) 3. راهبند سطحی یا road blocker. در ادامه به معرفی هر یک از انواع راهبند می پردازیم.
راهبند اتوماتیک میله ای
راهبند اتوماتیک میله ای امروزه در سطح شهر و در ورودی پارکینگ مراکز خرید، سازمان های دولتی، شرکت ها و پارکینگ های عمومی مورد استفاده قرار می گیرد.
راهبندهای میله ای دارای یک میله متحرک و سبک وزن می باشد که به کمک یک سیستم محرک هیدرولیک یا الکترومکانیک حرکت می کند.
کنترل حرکت سیستم محرک نیز از طریق یک مدار فرمان الکتریکی انجام می شود. همچنین به منظور کاهش نیروی اعمال شده به موتور در هنگام حرکت میله و افزایش سرعت حرکت، از یک فنر برای متعادل کردن وزن میله استفاده می شود.
راهبند اتوماتیک میله ای را می توان براساس سیستم محرک، به دو دسته الکترومکانیک و هیدرولیک تقسیم نمود. در مقاله « تفاوت راهبند میله ای هیدرولیک و الکترومکانیک » در خصوص تفاوت ها و ویژگی های این راهبندها توضیح داده شده است. راهبند های میله ای چه از نوع الکترومکانیک باشد و چه هیدرولیک دارای ویژگی های متنوعی از نظر طول میله، میزان تردد و سرعت حرکت میله می باشند. بنابراین در هنگام انتخاب راهبند مناسب باید حتما نوع کاربرد و میزان تردد را درنظر داشت و برای انتخاب محصول با کارشناسان خبره دراین زمینه مشورت نمود.
نصب راهبندهای میله ای تنها جنبه بازدارندگی و هشدار برای راننده وسایل نقلیه دارد. به عبارت دیگر این راهبندها مقامت چندانی در برابر ضربه و برخورد خودرو از خود نشان نمی دهند و در صورتی که هدف از نصب راهبند جلوگیری از عبور خودرو باشد باید از انواع دیگری از راهبند با مقاومت بالا در برابر برخورد استفاده شود که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم.
راهبند ستونی (بولارد)
این نوع از راهبند شامل یک استوانه فلزی می باشد که به کمک سیستم محرک مکانیکی و یا هیدرولیک به سمت بالا و پایین حرکت می کند. فنداسیون راهبند ستونی درون زمین قرار می گیرد و هنگامی که مسیر برای عبور باز باشد، استوانه متحرک به صورت کامل در داخل فنداسون و درون زمین قرار می گیرد. برای بستن مسیر عبور، ستون به سمت بالا حرکت کرده و به صورت یک مانع در مقابل خودروها قرار خواهد گرفت.
به علت میزان تردد پایین و استهلاک بالا، بولاردهای دارای سیستم محرک مکانیکی امروزه کمتر مورد استفاده قرار میگیرد و در عوض بولاردهای دارای سیستم محرک هیدرولیک جایگزین آنها شده اند. راهبند ستونی هیدرولیک امکان کنترل تردد بالاتری را فراهم می کند ضمن آنکه هزینه تعمیر و نگهداری پایین تری دارد.
راهبندهای ستونی مقاومت بالایی در برابر ضربه دارند به نحوی که در مدل های معمولی قادر به متوقف کردن خودرو سواری در حرکت با سرعت ۵۰ تا ۶۰ کیلومتر در ساعت می باشند و در مدل های تقویت شده (راهبند ستونی ضد تروریست) می توانند خودروهای سنگین با وزن ۶ تا ۷ تُن با سرعت ۶۰ تا ۸۰ کیلومتر بر ساعت را متوقف کنند. تفاوت اصلی میان بولاردهای معمولی و تقویت شده (ضد تروریست) در ضخامت استوانه متحرک و نوع آلیاژ بکار رفته در ساخت آن می باشد. البته فنداسیون لازم برای راهبندهای ستونی ضد تروریست (آنتی تروریست) مستحکم تر و بزرگتر از فنداسیون بولاردهای معمولی می باشد تا توان تحمل نیروی حاصل از برخورد خودروهای سنگین را داشته باشد. با توجه به قابلیت بولارد در متوقف نمودن خودروها، عموما در محل های با ضریب امنیت بالا، نظیر سفارتخانه ها، مراکز نظامی و مراکز مهم دولتی و خصوصی مورد استفاده قرار می گیرند.
راهبندهای سطحی (Road blocker)
راهبند سطحی شامل یک صفحه فولادی ضخیم می باشند که درون فنداسیون مخصوص به خود در داخل زمین کار گذاشته می شوند. هنگامی که بخواهید مسیر عبور را مسدود نمایید، یک سیستم محرک هیدرولیک و یا الکترومکانیک صفحه را به سمت بالا حرکت داده تا به صورت مانع در برابر عبور وسایل نقلیه قرار بگیرد و کل مسیر عبور را ببندد. با توجه به ضخامت بالای صفحه متحرک این نوع راهبند، نیروی های ناشی برخوردهای شدید را به خوبی تحمل می کند. بنابراین می توان از آن در ورودی مراکز حساس نظامی و سیاسی به منظور جلوگیری از وقوع عملیات خرابکارانه و تروریستی استفاده نمود.
راهبند سطحی یا رودبلاکر (Road Blocker) نوعی سیستم حفاظتی فیزیکی است که برای کنترل دسترسی به یک منطقه خاص، جلوگیری از عبور وسایل نقلیه غیرمجاز و تأمین امنیت محیطهای حساس استفاده میشود. این دستگاهها بهویژه در مکانهایی که نیاز به بالاترین سطح امنیت دارند، مانند ورودیهای تأسیسات نظامی، ساختمانهای دولتی، مراکز مالی و اقتصادی، فرودگاهها و پایانههای ترابری مورد استفاده قرار میگیرند. طراحی و ساختار رودبلاکرها به گونهای است که بتوانند بهطور مؤثر در برابر حملات تروریستی یا عبور غیرمجاز وسایل نقلیه سنگین مقاومت کنند.
یکی از ویژگیهای اصلی رودبلاکرها، امکان کارکرد آنها در سطح زمین است. یعنی این سیستمها به شکلی طراحی شدهاند که در حالت عادی همسطح با سطح زمین باقی میمانند و تنها در زمان فعال شدن (مانند شرایط اضطراری یا زمانی که نیاز به مسدودسازی مسیر باشد) از سطح زمین بالا میآیند. پس از انجام عملیات، رودبلاکر به وضعیت اولیه خود بازگشته و سطح صاف و همواری را برای عبور وسایل نقلیه مجاز فراهم میکند. این ویژگی باعث میشود که در حالت عادی، مسیر عبور و مرور برای وسایل نقلیه بدون مانع و بدون خطر باشد.
رودبلاکرها به دلیل ساختار بسیار مقاوم و استفاده از مواد اولیه مستحکم، مانند فولاد تقویتشده، توانایی تحمل ضربات سنگین و حتی تصادف با وسایل نقلیه با سرعت بالا را دارند. این ویژگی آنها را به یکی از بهترین گزینهها برای جلوگیری از عبور وسایل نقلیه مهاجم و مقابله با حملات انتحاری با خودروهای سنگین تبدیل میکند. برخی از این سیستمها به گونهای طراحی شدهاند که میتوانند وسایلی به وزن چندین تن را که با سرعت بالایی به آنها برخورد میکنند، متوقف کنند.
عملکرد رودبلاکرها معمولاً بهصورت الکترومکانیکی یا هیدرولیکی است. این بدان معناست که حرکت بالا و پایین رفتن این سیستمها میتواند توسط موتورهای الکتریکی یا سیستمهای هیدرولیکی انجام شود. در بسیاری از موارد، رودبلاکرها با سیستمهای کنترل تردد هوشمند مانند کارتخوانها، سیستمهای تشخیص پلاک، دوربینهای مداربسته و دیگر ابزارهای نظارتی هماهنگ شده و بهصورت خودکار یا نیمهخودکار عمل میکنند. در برخی مواقع نیز اپراتور انسانی میتواند با استفاده از کنترل از راه دور، این سیستمها را فعال یا غیرفعال کند.
از لحاظ امنیتی، این دستگاهها نقش مهمی در حفاظت از مکانهای حساس دارند. رودبلاکرها بهویژه در محیطهایی که احتمال حملات تروریستی یا نفوذ غیرمجاز زیاد است، بهعنوان یک لایه حفاظتی فیزیکی قوی عمل میکنند. این سیستمها با جلوگیری از عبور وسایل نقلیه غیرمجاز و ایجاد مانع فیزیکی در مسیر حمله، فرصت کافی برای واکنش و دفاع را برای نیروهای امنیتی فراهم میآورند.
از مزایای دیگر رودبلاکرها میتوان به انعطافپذیری بالا در نصب و استفاده اشاره کرد. این دستگاهها میتوانند در محیطهای مختلف با شرایط مختلف نصب شوند، و حتی در برخی موارد قابلیت جابجایی و استفاده مجدد را نیز دارند. بسته به نیازهای امنیتی یک مکان خاص، میتوان رودبلاکرها را بهصورت موقت یا دائم نصب کرد.
در نهایت، راهبندهای سطحی به دلیل کارایی بالا در مسدودسازی مسیرهای خودرویی، عملکرد قابل اعتماد در شرایط بحرانی، و توانایی مقاومت در برابر تهدیدات فیزیکی جدی، بهعنوان یکی از ابزارهای کلیدی در تأمین امنیت و کنترل تردد وسایل نقلیه شناخته میشوند.